Ngày 09/04/2025, Cảnh sát Thành phố London và Trung tâm Báo cáo Quốc gia Action Fraud công bố một con số đáng báo động: 66% các vụ gian lận đầu tư tại Anh trong năm 2024 liên quan đến tiền mã hóa, gây thiệt hại lên đến 549 triệu USD. Với sự gia tăng của các vụ lừa đảo qua mạng xã hội và giả mạo người nổi tiếng, liệu crypto có đang trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho tội phạm? Hãy cùng phân tích chi tiết.
Crypto: “Thủ Phạm” Trong 66% Vụ Gian Lận Đầu Tư Tại Anh
Theo báo cáo từ Cảnh sát Thành phố
#London và Action Fraud, trong năm 2024, crypto chiếm 66% tổng số vụ gian lận đầu tư được báo cáo tại Anh – tăng 16% so với năm 2023. Tổng thiệt hại tài chính từ các vụ gian lận đầu tư đạt 830,4 triệu USD (649 triệu GBP), trong đó crypto gây thiệt hại 549 triệu USD (428 triệu GBP). Dù số lượng báo cáo gửi đến Action Fraud giảm 7% trong năm 2024, tổng thiệt hại tài chính lại tăng 13%, cho thấy các vụ lừa đảo ngày càng tinh vi và gây tổn thất lớn hơn.
Thống kê này phù hợp với xu hướng toàn cầu. Theo báo cáo tội phạm crypto mới nhất từ Chainalysis, doanh thu từ các vụ lừa đảo tiền mã hóa trên toàn thế giới năm 2024 có thể đạt kỷ lục 12,4 tỷ USD – cao hơn bao giờ hết. Tại Anh, sự gia tăng của gian lận crypto được hỗ trợ bởi các nền tảng kỹ thuật số, đặc biệt là mạng xã hội, vốn đang trở thành “sân chơi” chính cho tội phạm.
Mạng Xã Hội: “Cánh Tay Đắc Lực” Của Kẻ Lừa Đảo
Báo cáo chỉ ra rằng 36% các vụ gian lận đầu tư có liên quan đến mạng xã hội, với WhatsApp, Facebook và Instagram là ba nền tảng phổ biến nhất, lần lượt chiếm 40%, 18% và 14% các báo cáo liên quan đến mạng xã hội. Tội phạm sử dụng các nền tảng này để tiếp cận nạn nhân, thường bằng cách giả mạo người nổi tiếng hoặc đưa ra các lời hứa lợi nhuận “khủng” từ đầu tư crypto.
Đặc biệt, 2% các vụ gian lận liên quan đến việc giả mạo người nổi tiếng, sử dụng video do AI tạo ra để đánh lừa nạn nhân. Người bị giả mạo nhiều nhất là chuyên gia tài chính Anh Martin Lewis (44%), tiếp theo là Elon Musk (40%) và người dẫn chương trình truyền hình Anh Jeremy Clarkson (8%). Những video giả mạo này thường quảng bá các dự án crypto “ma”, hứa hẹn lợi nhuận cao để dụ dỗ nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm.
Tại Sao Crypto Dễ Bị Lừa Đảo?
James Pritchard, Trưởng bộ phận truy tố tư nhân tại công ty luật Watson Woodhouse (Anh), chia sẻ với Decrypt rằng gian lận crypto đang gia tăng do bản chất đặc thù của tiền mã hóa. Ông giải thích: “Những điều tưởng chừng quá tốt để là thật đã thực sự xảy ra trong thế giới crypto.” Ví dụ, vào năm 2010, Laszlo Hanyecz đã mua hai chiếc pizza với 10.000 BTC – số Bitcoin giờ đây trị giá hơn 770 triệu USD (tính theo giá 77.600 USD/BTC ngày 09/04/2025). Một số nhà giao dịch cũng kiếm được lợi nhuận “khủng” từ crypto, tạo ra tâm lý rằng đầu tư crypto có thể mang lại lợi nhuận “trong mơ”.
Tội phạm lợi dụng tâm lý này để đưa ra các lời hứa lợi nhuận cao, khiến nạn nhân dễ tin hơn so với các hình thức lừa đảo truyền thống – như thư giả mạo từ “hoàng tử châu Phi” mà Pritchard từng gặp trong sự nghiệp. Ngoài ra, các hành vi thường bị coi là “cờ đỏ” trong đầu tư truyền thống – như gửi tiền cho các thực thể nước ngoài – lại là điều bình thường trong crypto, làm giảm cảnh giác của nhà đầu tư. Pritchard nhấn mạnh: “Tính ẩn danh và khả năng chuyển tiền toàn cầu dễ dàng của crypto là lý do chính khiến tội phạm ưa chuộng.”
Thách Thức Trong Việc Đối Phó Gian Lận Crypto
Dù blockchain được cho là minh bạch, việc truy vết các giao dịch crypto không hề dễ dàng. Pritchard cho biết: “Có những chuyên gia có thể truy vết giao dịch, nhưng điều này không đơn giản. Nếu ví được truy ngược về nguồn, việc truy tố pháp lý có thể rất khó khăn, thậm chí bất khả thi, tùy thuộc vào nơi kẻ lừa đảo cư trú.” Điều này giải thích tại sao gian lận crypto khó bị triệt phá, ngay cả khi các cơ quan chức năng tại Anh và quốc tế đang cải thiện khả năng thu hồi crypto bị đánh cắp.
Thám tử Oliver Little từ Cảnh sát Thành phố London cảnh báo: “Những kẻ lừa đảo đầu tư thường rất điêu luyện, đưa ra những lời mời chào hấp dẫn về số tiền bạn có thể kiếm được trong thời gian ngắn. Đừng bị cám dỗ bởi lời hứa ‘kiếm tiền dễ dàng’, vì thế giới chứng khoán và cổ phiếu không hề đơn giản như vậy.”
Tác Động Đến Thị Trường Crypto
Mất niềm tin: Với 66% gian lận đầu tư tại Anh liên quan đến crypto, niềm tin của nhà đầu tư, đặc biệt là nhà đầu tư cá nhân, có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Điều này càng làm trầm trọng tâm lý bi quan trên thị trường, vốn đã giảm 11,65% vốn hóa (2,88 nghìn tỷ USD) trong Q1/2025.
Áp lực lên giá: Giá Bitcoin và Ethereum có thể chịu thêm áp lực nếu các vụ lừa đảo tiếp tục gia tăng, làm giảm dòng vốn vào thị trường.
Cảnh báo cho nhà đầu tư: Báo cáo là lời cảnh báo cho nhà đầu tư tại Anh và toàn cầu, đặc biệt khi các vụ lừa đảo qua mạng xã hội và giả mạo người nổi tiếng ngày càng tinh vi.
Kết Luận: Crypto – “Mỏ Vàng” Hay “Bãi Mìn” Cho Nhà Đầu Tư?
Với 66% gian lận đầu tư tại Anh năm 2024 liên quan đến crypto, gây thiệt hại 549 triệu USD, tiền mã hóa đang trở thành “mảnh đất màu mỡ” cho tội phạm. Sự gia tăng của các vụ lừa đảo qua mạng xã hội (WhatsApp, Facebook, Instagram) và giả mạo người nổi tiếng (Martin Lewis, Elon Musk) cho thấy tội phạm ngày càng tinh vi, lợi dụng tâm lý “làm giàu nhanh” của nhà đầu tư. Dù cơ quan chức năng đang nỗ lực, việc truy vết và truy tố vẫn gặp nhiều thách thức. Trong bối cảnh thị trường crypto bất ổn, nhà đầu tư cần cảnh giác hơn bao giờ hết để không trở thành nạn nhân tiếp theo. Liệu crypto có thể lấy lại niềm tin, hay sẽ mãi là “bãi mìn” cho nhà đầu tư? Câu trả lời phụ thuộc vào sự tỉnh táo của chính bạn.
Cảnh báo rủi ro: Đầu tư crypto mang rủi ro cao do biến động giá và nguy cơ lừa đảo. Hãy kiểm tra kỹ và chỉ đầu tư từ các nguồn đáng tin cậy.
#anhbacong