Chu kỳ 4 năm – câu chuyện quen thuộc nhưng không hoàn toàn chính xác

Trong nhiều năm, thị trường thường gán cho Bitcoin một “chu kỳ 4 năm”, gắn chặt với thời điểm halving. Mô hình này từng giúp phần đông nhà đầu tư cảm thấy dễ nắm bắt, dễ dự đoán. Tuy nhiên, khi nhìn lại toàn bộ lịch sử vận động của BTC, mô hình này lại chứa nhiều lỗ hổng.

Một ví dụ điển hình là bong bóng năm 2011 – đợt tăng mạnh và nổi bật, nhưng lại thường bị lược bỏ khi kể về các chu kỳ, đơn giản vì… nó không khớp với “cốt truyện 4 năm”. Bỏ qua một cấu trúc tăng lớn như vậy khiến bức tranh dài hạn trở nên méo mó.

Bitcoin thực sự vận động theo power law: càng lớn, càng chậm – nhưng ổn định

Để hiểu bản chất thật của Bitcoin, không thể chỉ nhìn vào halving. BTC hoạt động như một tài sản tăng trưởng theo dạng power law:

  • vốn hóa càng lớn, biên độ tăng trưởng càng giảm

  • biến động ngày càng thấp

  • các giai đoạn tăng mạnh nằm trong quỹ đạo mở rộng dần theo thời gian

Điều này cho thấy Bitcoin không đơn thuần được “bơm” sau halving, mà đang leo dần qua từng bậc thang vốn hóa trong hệ thống tài chính.

Mỗi bậc tương ứng với một nhóm người tham gia: từ cypherpunks, miner, retail, các sàn giao dịch… cho tới quỹ phòng hộ, ngân hàng, quỹ hưu trí và các tổ chức khổng lồ có chu kỳ ra quyết định rất chậm.

Dòng vốn lớn di chuyển chậm hơn vì thế chu kỳ cũng dài hơn

Những tổ chức lớn thường mất nhiều năm để thay đổi cấu trúc phân bổ tài sản. Họ phải trải qua quy trình kiểm duyệt, đánh giá rủi ro, xét duyệt pháp lý. Kết quả là chu kỳ bơm vốn không còn đều đặn như trước.

Sự dịch chuyển vốn chậm này tạo ra một dạng nhịp vận động gọi là log-periodic – trong đó khoảng cách giữa các đỉnh lớn của Bitcoin ngày càng kéo dài.

Một tham số quan trọng trong mô hình này, λ ≈ 2,07, cho thấy các đỉnh lớn có xu hướng cách nhau lâu hơn gần gấp đôi so với chu kỳ trước.

Điều này giải thích vì sao kỳ vọng “4 năm một lần” dần trở nên lỗi thời.

2021 không phải bong bóng lớn – 2025 cũng khó có bong bóng

Theo phân tích của nhà nghiên cứu, năm 2021 xuất hiện một nhịp tăng mạnh, nhưng nó chỉ thuộc dạng điều hòa, chứ không phải đợt bong bóng nền tảng như các năm 2011, 2013 hoặc 2017.

Từ góc nhìn cùng mô hình này, năm 2025 cũng không phù hợp để kỳ vọng một đỉnh chu kỳ lớn. Điều này trùng khớp với thực tế: Bitcoin hiện tại yếu tương đối so với vàng – điều thường xảy ra trong các giai đoạn BTC đang ở giữa chu kỳ, không phải cuối chu kỳ.

Chu kỳ tiếp theo có thể rơi vào năm 2027

Dựa trên cả hai cặp so sánh BTC/Gold và BTC/USD, mô hình log-periodic cho thấy đỉnh chu kỳ lớn tiếp theo có khả năng xuất hiện vào Q2–Q3 năm 2027, với sai số chỉ vài tuần.

Khi quan sát Bitcoin dưới lăng kính này, khái niệm “chu kỳ 4 năm” chỉ còn là cách thị trường tự kể một câu chuyện cho dễ nhớ. Thực tế, BTC đang phát triển theo quy luật phân bổ vốn toàn cầu – một cấu trúc phức tạp hơn nhiều.

Kết luận: Bitcoin không đi theo lịch halving, mà theo dòng vốn toàn cầu

Không có một chiếc đồng hồ 4 năm nào kiểm soát Bitcoin. Thay vào đó, BTC di chuyển theo:

  • tốc độ dịch chuyển vốn của các tầng tài chính

  • quy luật tăng trưởng power law

  • cấu trúc log-periodic khiến thời gian giữa các đỉnh lớn kéo dài dần

Khi hiểu đúng bản chất này, nhà đầu tư sẽ dễ nhìn thấy bức tranh dài hạn thay vì bó mình trong mô hình cũ.