Có những lần tôi bị tổn thương thật sự.
Bị hiểu sai.
Bị từ chối.
Bị cắt lời ngay lúc đang hào hứng chia sẻ.
Và cảm giác “mình là nạn nhân” len lỏi vào lòng tôi,
nhẹ nhàng như một bản nhạc ballad – êm tai,
nhưng… độc.
Nó thì thầm:
“Không sao đâu, mày có quyền buồn.
Người sai đâu phải là mày.”
Tôi tin nó.
Tôi nằm lì trong cái vũng cảm xúc tội nghiệp đó một lúc.
Rồi thêm một lúc nữa.
Cho đến khi tôi nhận ra “một lúc” biến thành… nơi cư trú.
Rồi tôi đọc lại một câu nói của Charlie Munger:
“Ngay cả khi bạn là nạn nhân,
cảm thấy như nạn nhân vẫn là một sai lầm.”
Ban đầu, tôi nghĩ:
“Ông Munger có hơi quá không?”
Nhưng rồi tôi hiểu –
đó không phải sự lạnh lùng.
Đó là một cú đá cần thiết.
Vì mỗi khi tôi chấp nhận làm nạn nhân,
tôi vô thức từ bỏ luôn quyền tự chủ trong phản ứng.
Tôi không còn sống nữa.
Tôi chỉ là người ngồi im… chịu đựng.
Cái tôi bị tổn thương rất giỏi dựng nên một lớp vỏ đạo đức.
Kiểu như:
“Tôi đúng mà. Tôi mới là người bị hại.”
Nhưng chính lớp vỏ “đúng đắn” đó khiến tôi đánh mất khả năng hành động.
Charlie không phủ nhận nỗi đau.
Ông chỉ đang nói điều mà tôi không muốn nghe:
Nếu tôi biến nỗi đau thành căn tính sống,
thì không ai cứu nổi tôi – kể cả chính tôi.
Tôi bắt đầu hiểu rõ hơn:
Có những nỗi đau cần được nhìn thẳng –
nhưng không được phép trở thành tên gọi của chính mình.
Có những bất công tôi không thể chấp nhận –
nhưng điều bất công nhất là để mình trở thành
“người không thể làm gì hơn.”
Vì nếu tôi cứ mãi diễn vai người đáng thương,
tôi sẽ quên mất cái thằng đó từng có sức mạnh ra sao.
Và tôi nhận ra thêm một điều quan trọng nữa:
Thái độ sống luôn là một lựa chọn –
không phải là kết quả tất yếu của hoàn cảnh.
Tôi có thể bị tổn thương.
Nhưng tôi không cần sống một cuộc đời bị định nghĩa bởi tổn thương đó.
Tôi chưa làm tốt điều này mỗi ngày.
Nhưng mỗi lần suýt chìm vào vai “nạn nhân”,
tôi luôn nhắc mình:
“Cảm xúc cần được công nhận.
Nhưng điều đó không có nghĩa…
mình phải nằm lỳ luôn trong đó.”
Tôi sẽ bước tiếp.
Không phải vì tôi mạnh mẽ gì cho cam.
Mà vì tôi không muốn cuộc đời mình
là tập hợp những gì người khác đã làm với chính tôi.