Thị trường tài chính, đặc biệt là crypto, là nơi mà cơ hội và rủi ro song hành. Ai cũng có thể thắng một vài lệnh đầu nhờ may mắn, nhưng để tồn tại và phát triển bền vững thì phải có kiến thức, tư duy đúng đắn và sự kỷ luật cao. Dưới đây là 8 sai lầm phổ biến nhất mà nhà đầu tư mới thường gặp – cũng chính là con đường nhanh nhất dẫn đến thua lỗ:
1. Dựa vào may mắn, hên xui để bắt đầu
Rất nhiều người bước chân vào thị trường nhờ một vài lệnh thắng đầu tiên do may mắn. Nhưng thị trường không bao giờ "cho không". Nếu không có kiến thức nền tảng vững chắc, bạn chỉ đang trì hoãn sự thua lỗ. May mắn chỉ giúp bạn thắng trong ngắn hạn, nhưng sự thiếu hiểu biết sẽ khiến bạn cháy tài khoản về lâu dài.
2. Giao dịch theo cảm xúc: FOMO – FUD
Sợ bỏ lỡ (FOMO), lo lắng, sợ hãi (FUD) khiến bạn ra quyết định vội vàng, không tuân theo bất kỳ chiến lược nào. Nếu không có phương pháp rõ ràng, không kỷ luật, bạn sẽ mãi mắc kẹt trong vòng lặp thua – gồng – cắt – vào lại và tiếp tục mất tiền.
3. All-in – Thắng nhiều lần nhưng chỉ thua một lần là mất hết
Bạn có thể all-in và thắng 29 lệnh liên tiếp, nhưng chỉ cần một lần sai – mọi thành quả trước đó có thể bốc hơi. Không ai đúng mãi trên thị trường. Quản trị rủi ro là sống còn.
4. Vay tiền để đầu tư – Áp lực khiến bạn dễ sai lầm
Khi bạn vay tiền để đầu tư, tâm lý của bạn luôn bị thôi thúc bởi sự lo lắng. Lúc đó, bạn không còn đủ bình tĩnh để ra quyết định sáng suốt. Nếu chưa từng kiếm được tiền từ thị trường bằng chính năng lực, tuyệt đối đừng vay mượn. Hãy học cách đi bộ vững trước khi chạy.
5. Thiếu thông tin khi tham gia thị trường
Nhiều người mua altcoin chỉ vì thấy người khác nói "nó sẽ bay", mà không hề biết đồng đó là gì, ai phát triển, vốn hóa bao nhiêu, có kế hoạch phát triển hay không. Khi không nắm rõ bản chất, bạn không chỉ đang đầu tư mù quáng mà còn đặt niềm tin sai chỗ. Một ngày đẹp trời, nếu đồng coin biến mất khỏi sàn, bạn cũng sẽ mất trắng.
6. Giao dịch quá nhiều – Mất cả tiền lẫn cuộc sống
Nhiều nhà đầu tư mới bị cuốn vào vòng xoáy “ngồi canh chart” cả ngày, mở quá nhiều lệnh chỉ để kiếm vài phần trăm lợi nhuận. Ban đầu có thể nghĩ rằng mình đang chăm chỉ, nhưng thực chất đây là kiểu giao dịch không hiệu quả, dễ rơi vào bẫy tâm lý và bào mòn tài khoản dần dần.
Bạn có 10.000 đô, giao dịch liên tục 50 lệnh/ngày, mỗi lệnh mất 1% phí – sau vài ngày vốn đã “bốc hơi” một nửa, dù chưa thua lệnh nào! Giao dịch tần suất cao mà không có chiến lược rõ ràng sẽ biến bạn thành "máy in phí" cho sàn.
Tệ hơn, việc dành toàn bộ thời gian để dán mắt vào biểu đồ khiến bạn bỏ quên những điều quan trọng trong cuộc sống: sức khỏe, gia đình, thời gian nghỉ ngơi. Cuối cùng, bạn mất cả tiền lẫn cân bằng – điều mà không một lợi nhuận ngắn hạn nào bù đắp được.
Giao dịch thông minh là làm ít nhưng chất, không phải làm nhiều cho thỏa cơn nghiện “vào lệnh”.
7. Dùng margin, đòn bẩy quá sớm
Đòn bẩy là công cụ sắc bén – có thể giúp bạn tăng lợi nhuận nhanh chóng, nhưng cũng là con dao hai lưỡi. Người mới, chưa hiểu cách vận hành, chưa đủ kinh nghiệm, dùng đòn bẩy cao chẳng khác nào tự đặt mình vào miệng cá mập. Hãy hạn chế sử dụng cho đến khi bạn thực sự hiểu rõ thị trường, biết quản trị rủi ro và có một hệ thống giao dịch ổn định.
8. Không có kế hoạch giao dịch rõ ràng
Không chuẩn bị là chuẩn bị cho thất bại. Mỗi giao dịch cần được xác định rõ ràng: khi nào vào lệnh? Khi nào cắt lỗ? Mức kỳ vọng chốt lời? Điểm dời stoploss? Bao nhiêu % vốn cho mỗi lệnh? Không có kế hoạch – bạn sẽ giao dịch theo cảm tính, và cảm tính luôn là kẻ thù của lợi nhuận.
Thị trường không phải nơi để thử vận may, mà là chiến trường của tư duy, kiến thức và kỷ luật. Ai đủ tỉnh táo để tránh 8 sai lầm trên, người đó mới có thể tồn tại và phát triển bền vững trong thị trường đầy cám dỗ này. Hãy bắt đầu như một sự khiêm tốn, hãy học hỏi và rèn luyện từng bước như một chiến binh và trưởng thành như một nhà đầu tư chuyên nghiệp.
Chúc bạn thành công . Tiến Sĩ Lợi Nhuận.