Trong kỷ nguyên Web3 định hướng bằng bằng chứng (proof-first era), niềm tin không còn chỉ được tuyên bố suông nữa — mà phải được xác minh bằng bằng chứng mật mã để máy móc có thể kiểm tra. Đây chính là bước chuyển dịch quan trọng mà #SuccinctLabs đang dẫn dắt với mạng lưới Succinct Proof Network.
Điểm đặc biệt là: bạn không cần phải biết lập trình hay viết code Zero-Knowledge (ZK) vẫn có thể tham gia, kiếm lợi nhuận và đóng góp để xây dựng một nền kinh tế phi tập trung dựa trên sự tin cậy.
1. Delegating $PROVE – Kiếm lợi nhuận thụ động và giữ provers có trách nhiệm
Bạn có thể ủy quyền (delegate) token $PROVE cho những prover có kỷ luật và uy tín. Khi làm vậy:
Bạn nhận được phần chia doanh thu từ hoạt động tạo bằng chứng.
Hệ thống có cơ chế slashing: nếu prover gian lận hoặc làm việc kém, họ sẽ bị phạt. Điều này tạo ra tính minh bạch và trách nhiệm cho toàn mạng lưới.
Nói cách khác, bạn vừa kiếm được thu nhập, vừa tham gia giữ cho mạng lưới an toàn.
2. Tham gia quản trị bằng PROVE – Quyết định luật chơi
Ngoài lợi nhuận, việc nắm giữ và bỏ phiếu bằng $PROVE còn cho phép bạn tham gia vào quá trình quản trị. Một số yếu tố bạn có thể ảnh hưởng trực tiếp:
Chính sách đấu giá cho prover.
Tiêu chuẩn xác minh (verifier standards).
Mô hình phí, tác động đến chi phí & bảo mật của mạng lưới.
Đây chính là quyền công dân số trong một nền kinh tế proof-first.
3. Thúc đẩy hệ sinh thái – Tạo cầu cho các ứng dụng Proof-first
Không cần là lập trình viên, bạn vẫn có thể giới thiệu developer tiềm năng đến các chương trình grants của @Succinct . Điều này giúp mở rộng ứng dụng và hệ sinh thái.
Song song đó, với tư cách người dùng, bạn có thể chọn sử dụng và ưu tiên những ứng dụng Web3 tích hợp proof. Ví dụ:
Gnosis OmniBridge được bảo mật bởi zk light client.
OP Stack rollups ứng dụng OP Succinct.
Bằng cách lựa chọn này, bạn định hướng nhu cầu thị trường, từ đó khuyến khích adoption.
4. Chạy prover node nhỏ – Học hỏi và mở rộng dần
Nếu bạn muốn chủ động hơn, có thể chạy một prover node quy mô nhỏ.
Ban đầu, đây là cách để học về pipeline của mạng lưới.
Theo thời gian, bạn có thể mở rộng node và xây dựng uy tín để tối ưu thu nhập.
5. Lựa chọn thông minh – Không chỉ nhìn vào APR
Tham gia lâu dài cần dựa vào dữ liệu minh bạch thay vì chỉ chạy theo phần trăm lợi nhuận:
Kiểm tra SLA (service level agreements).
Theo dõi tỷ lệ lỗi (miss rate).
Xem lịch sử slashing.
Cách này giúp bạn bền vững hơn, tránh rủi ro từ các prover không uy tín.
6. Vai trò của Non-Developers trong nền kinh tế Proof-first
Khi chi phí tạo bằng chứng ngày càng giảm, người không biết lập trình sẽ đóng vai trò cực kỳ quan trọng:
Đầu tư vốn (capital) thông qua staking & delegation.
Tham gia bỏ phiếu (votes) để định hướng mạng lưới.
Gửi tín hiệu nhu cầu (demand signals) bằng cách lựa chọn ứng dụng tích hợp proof.
Nói cách khác, Web3 không chỉ cần developer, mà cần những “công dân số” biết chọn đúng nơi để gửi gắm niềm tin và nguồn lực.
Kết luận
Mạng lưới Succinct Proof Network mở ra một nền kinh tế mới nơi bằng chứng mật mã thay thế niềm tin mù quáng. Người dùng bình thường — không cần viết code — vẫn có thể kiếm thu nhập, tham gia quản trị, thúc đẩy adoption và giữ an toàn cho hệ thống.
