Bài viết này sẽ phân tích chi tiết 10 quy tắc giao dịch được đề xuất trong một phương pháp đơn giản, giúp người mới có thể xây dựng tài sản từ từ nếu tuân thủ đúng. Mỗi quy tắc dưới đây được diễn giải rõ ràng kèm ví dụ và nguồn tham khảo, nhằm giúp người mới hiểu và vận dụng hiệu quả.
Quy Tắc 1: Đồng Coin Tăng Mạnh Rồi Giảm 9 Ngày Liên Tiếp Có Thể Sắp Hồi Phục
Nếu một đồng tiền điện tử đã có đợt tăng giá tốt (gọi là “coin mạnh”) nhưng sau đó giảm giá liên tục 9 ngày, đây thường là dấu hiệu nó đã quá bán và có khả năng phục hồi ngắn hạn. Binance lưu ý rằng “nên chú ý” đến các đồng coin trong tình huống này vì chúng thường “sẵn sàng bật lên”. Các phân tích kỹ thuật như chỉ báo RSI cũng cho thấy: khi giá giảm sâu nhiều ngày liên tiếp, chỉ số RSI có thể rơi vào vùng quá bán, báo hiệu một đợt hồi giá (rebound) trong ngắn hạn. Do đó, khi gặp kịch bản này, nhà đầu tư nên quan sát chặt chẽ – nếu có tín hiệu đảo chiều như thanh nến tăng mạnh hoặc phá xuống ngưỡng hỗ trợ chính, khả năng cao đồng coin sẽ bật tăng trở lại.
Quy Tắc 2: Đồng Coin Tăng Liên Tục 2 Ngày Thì Nên Chốt Lời
Khi bất kỳ đồng coin nào tăng giá liên tiếp 2 ngày, đó là lúc nên cân nhắc chốt một phần lợi nhuận. Binance chỉ ra rằng nếu một đồng coin “tăng 2 ngày liên tiếp” thì bạn nên giảm tỉ trọng nắm giữ để khóa lợi nhuận. Chiến lược này tương tự với việc “chốt lời từng phần”: khi đã có lãi, việc bán ra một phần giúp tránh trường hợp giá đảo chiều làm mất đi lợi nhuận. Thực tế, sau các đợt tăng giá như vậy, nhiều nhà giao dịch thường bán ra để “lock in profits” – động thái chốt lời khiến giá có thể điều chỉnh nhẹ ngay sau đó. Vì vậy, quy tắc này nhắc rằng với hai ngày tăng liên tiếp, nên bán bớt để bảo toàn thành quả.
Quy Tắc 3: Coin Tăng Vượt 7% Trong Ngày Thì Thận Trọng Ngày Sau
Nếu giá của một đồng coin bất ngờ tăng mạnh (trên 7%) chỉ trong một ngày, thường có xu hướng tăng ngắn hạn mạnh đã đạt đỉnh hoặc sắp kết thúc. Binance ghi nhận rằng “có thể có thêm cơ hội kiếm lời” trong ngày hôm sau sau một đợt tăng đột biến như vậy, ngụ ý rằng hôm sau thường là lúc chốt lời tốt. Nói cách khác, sau khi tăng đột biến, giá có thể đã chạm đỉnh ngắn hạn, nhà đầu tư nên rất thận trọng. Một phân tích phổ biến là khi giá tăng quá nhanh, chỉ báo cảm tính (như RSI) có thể rơi vào vùng quá mua, báo hiệu khả năng điều chỉnh. Do đó, quy tắc này khuyên không nên ôm lệnh qua đêm sau một ngày tăng đột biến mà hãy theo dõi đà tăng thêm và cân nhắc bán ra để tránh bị dính đỉnh.
Quy Tắc 4: Chỉ Vào Lệnh Sau Khi Giai Đoạn Tăng Mạnh Kết Thúc Và Thị Trường Điều Chỉnh
Quy tắc này nhấn mạnh sự kiên nhẫn: nếu một đồng coin vừa có giai đoạn tăng giá mạnh (bullish phase), nên đợi đến khi xu hướng tăng đó kết thúc và thị trường điều chỉnh (reset) trước khi mua vào. Binance nói rõ rằng nên “kiên nhẫn đợi đến khi điều chỉnh kết thúc rồi mới vào lệnh lại”. Việc này giúp tránh mua vào ở đỉnh khi tâm lý thị trường đang rất hưng phấn. Ví dụ, sau một đợt tăng dài ngày, thị trường thường cần một nhịp giảm hoặc dao động ngang để “hấp thụ” lực mua trước khi có thể tiếp tục xu hướng. Áp dụng quy tắc này, nhà đầu tư sẽ không vội vã mua vào ngay giai đoạn cuối của một bull run, mà chỉ vào lệnh khi giá đã ổn định trở lại.
Quy Tắc 5: Đồng Coin Lình Xình 3 Ngày Liên Tiếp Thì Ưuan Sát Thêm, Nếu Vẫn Yên Ắng Thì Chuyển Món
Nếu một đồng coin giao dịch trong biên độ hẹp, biến động thấp trong 3 ngày liên tiếp mà không có dấu hiệu bứt phá nào, hãy theo dõi thêm tối đa 3 ngày nữa. Binance khuyên rằng nếu “3 ngày liên tiếp vẫn không có cải thiện, thì nên cân nhắc chuyển sang đồng khác”. Ý nghĩa là trong giai đoạn “lập lòe”, khi giá lơ lửng không tạo được đỉnh mới hay đáy sâu mới, khả năng bứt phá mạnh là thấp. Việc giữ tiền đợi trong một đồng coin quá lâu có thể làm lỡ mất những cơ hội tốt hơn. Do vậy, nếu quan sát 3 ngày rồi 3 ngày tiếp theo vẫn chưa có đột biến (giá vẫn xoay quanh một vùng), ta nên chuyển vốn sang kênh có động lực rõ ràng hơn.
Quy Tắc 6: Nếu Không Về Lại Giá Vốn Của Ngày Trước Thì Thoát Lệnh Nhanh
Quy tắc này là về quản lý rủi ro: nếu giá của đồng coin không hồi về mức giá vốn (giá vào lệnh) của ngày trước, hãy nhanh chóng thoát lệnh để tránh lỗ sâu thêm. Nói cách khác, nếu ngày hôm sau giá không “hồi” đủ để bạn hòa vốn (hoặc ít nhất là về giá mục tiêu tối thiểu), có nhiều khả năng giá đang chịu áp lực giảm mạnh.
Investopedia khẳng định lệnh cắt lỗ (stop-loss) giúp giới hạn thua lỗ trong tình huống này: nhờ có stop-loss, bạn không phải theo dõi sát giá liên tục nhưng vẫn được bảo vệ nếu giá bật giảm vượt mức cho phép. Binance cũng lưu ý “hãy bán ra nếu ngày sau không chạm giá vốn” để hạn chế thua lỗ. Áp dụng quy tắc này, bạn nên đặt stop-loss gần giá vào ban đầu hoặc thoát ngay khi giá phá vỡ dưới ngưỡng vốn, nhằm tránh bị lỗ nặng hơn khi xu hướng xấu đi.
Quy Tắc 7: Nhiều Coin Cùng Tăng => Xu Hướng Tiếp Diễn; Tăng 2 Ngày => Mua Khi Điều Chỉnh, Chốt Lời Ngày Thứ 5
Xu hướng thị trường rộng mạnh: Khi nhiều đồng coin lớn (chẳng hạn ba đồng hàng đầu về vốn hóa) cùng tăng giá mạnh (“pumping”) đồng thời, đây là dấu hiệu thị trường chung đang trong xu hướng tăng. Trong trường hợp này, người ta kỳ vọng xu hướng tăng vẫn tiếp tục, tạo cơ hội cho các đồng khác theo sóng chung.
Mua dip – chốt lời ngày thứ 5: Nếu một đồng coin tăng liên tục 2 ngày, quy tắc gợi ý nên canh mua khi giá điều chỉnh (buy on dip) rồi chốt lời vào ngày thứ 5 từ khi bắt đầu đợt tăng. Thống kê giao dịch cho thấy các đồng tăng 2 ngày thường còn dư địa tăng thêm, và “ngày thứ năm thường là thời điểm tốt để chốt lời”. Nôm na, sau 2 ngày tăng, nhà đầu tư có thể đợi giá giảm nhẹ để mua bổ sung, rồi chuẩn bị bán ra vào ngày thứ 5 để tối ưu lợi nhuận.
Quy Tắc 8: Khối Lượng Giao Dịch Là Chìa Khóa – Đột Phá Có Volume Lớn Mới Theo; Volume Tăng Cao Ở Đỉnh Giá Thì Thoát
Khối lượng giao dịch (volume) cho biết tính xác thực của một động thái giá. Khi giá đột phá (breakout) qua mức kháng cự quan trọng kèm theo khối lượng lớn, đó là tín hiệu xu hướng mạnh và có khả năng tiếp tục. Nói cách khác, breakout cùng volume tăng cao đáng tin cậy hơn. Ngược lại, nếu giá đã ở vùng cao kèm theo khối lượng tăng đột biến nhưng không vượt nổi kháng cự, đây thường là dấu hiệu phân phối (các nhà đầu tư lớn bán ra).
Theo Investopedia, “breakout có khối lượng cao thường đáng tin cậy hơn, trong khi breakout khối lượng thấp có thể là tín hiệu giả”. Đồng thời, khi khối lượng tăng cao mà giá giảm hoặc đi ngang, đó là dấu hiệu áp lực bán mạnh – tốt nhất nên thoát bớt. Áp dụng quy tắc này, bạn sẽ vào lệnh khi breakout thực sự đi kèm volume lớn, và ra lệnh nếu thấy khối lượng bất thường ở đỉnh mà giá không tăng thêm, tránh bị mắc kẹt do “fakeout”.
Quy Tắc 9: Chỉ Giao Dịch Theo Xu Hướng Tăng – Theo Dõi Đường Trung Bình Động (MA)
Quy tắc này khuyến khích chỉ giao dịch trên các đồng coin đang trong xu hướng tăng để nâng cao tỉ lệ thành công. Đường trung bình động (MA) là công cụ đơn giản để xác định xu hướng: khi giá nằm trên đường MA, thị trường được coi là trong xu hướng tăng.
Ví dụ, bạn có thể vẽ MA 3 ngày (ngắn hạn), MA 30 ngày (trung hạn), MA 80 ngày (xu hướng mạnh) và MA 120 ngày (dài hạn) để quan sát sức mạnh của xu hướng. Nếu tất cả (hoặc đa số) các MA này đang hướng lên và giá trên MA ngắn, đó là tín hiệu short-term thuận trend – phù hợp để mua. Ngược lại, nếu giá xuống dưới MA dài hạn, đó là dấu hiệu xu hướng có thể đã yếu.
Như Investopedia chỉ ra, MA rất hiệu quả khi thị trường có xu hướng rõ ràng, còn khi thị trường lình xình (sideways) thì tín hiệu MA có thể bị sai lệch. Vì vậy, theo quy tắc, người mới nên ưu tiên giao dịch các đồng đang có xu hướng tăng (được MA xác nhận) và tránh vào lệnh khi xu hướng chưa rõ.
Quy Tắc 10: Kỷ Luật Và Bảo Toàn – Tránh Đòn Bẩy, Giữ Tâm Lý Và Tuân Thủ Phương Pháp
Quy tắc cuối cùng tập trung vào quản lý rủi ro và tâm lý giao dịch. Dù vốn nhỏ, bạn vẫn có cơ hội nếu kỷ luật và tuân thủ chiến lược đúng đắn. Cụ thể:
Dùng stop-loss, tránh đòn bẩy: Luôn đặt lệnh cắt lỗ để hạn chế rủi ro, và tránh vay vốn (giao dịch đòn bẩy) khi chưa có kinh nghiệm. Binance nhấn mạnh “sử dụng stop-loss nếu giao dịch ngắn hạn” và “tránh đòn bẩy”. Những hành động này bảo vệ bạn khỏi lỗ nặng khi giá bất ngờ đảo chiều.
Không vay mượn giao dịch: Giao dịch bằng tiền đi vay (margin) dễ dẫn đến rủi ro cao. CoinJar cảnh báo tâm lý quá tự tin có thể khiến ta “vay tiền để nhân vị thế” và cuối cùng bị thua lỗ lớn. Ví dụ, một nhà đầu tư mượn tiền để mua altcoin và mất trắng khi dự án đó sập. Vì vậy, đừng dùng tiền vay cho các giao dịch coin, đặc biệt là khi mới vào nghề.
Giữ tâm lý ổn định: Thị trường tiền điện tử 24/7 có thể rất căng thẳng. Theo dYdX, “chỉ những trader có ý chí mạnh mẽ và chiến thuật rõ ràng mới giữ được sự bình tĩnh trong thị trường nhanh như chớp này”. Hãy nghỉ ngơi, không theo dõi thị trường liên tục, và dành thời gian cho cuộc sống cá nhân để tránh kiệt sức. Các chuyên gia nhấn mạnh nên lên lịch giao dịch rõ ràng, xen kẽ thời gian cho hoạt động giải trí để bảo vệ sức khỏe tinh thần.
Tóm lại, 10 quy tắc trên là những nguyên tắc giúp bạn giao dịch tiền điện tử có kỷ luật và an toàn hơn. Việc vận dụng chúng một cách linh hoạt, kết hợp với nghiên cứu thị trường và quản lý rủi ro tốt, sẽ giúp người mới tăng cơ hội thành công.
