Thành thực mà nói trong câu chuyện mở rộng mạng lưới cho mass-adoption thì chỉ có Layer 2 trên #Ethereum là mang lại mức độ tin cậy cao nhất.
Sẽ không có một mô hình nào giải quyết được bài toán bộ ba bất khả thi: Phi tập trung, bảo mật, mở rộng. Các nhà phát triển bắt buộc phải hy sinh đi một khía cạnh nào đó để đánh đổi 2 cái còn lại.
Trong các top L1 hiện nay thì Solana, Sui, Hyperliquid đã chọn sẵn hy sinh phi tập trung ngay từ đầu để đổi lấy tốc độ và chi phí nên không còn gì để nói, không cần bàn tới câu chuyện mở rộng nữa.
Với nhóm này sẽ có 2 luồng tư duy:
(1) vì có độ phi tập trung kém nên người dùng bắt buộc tin tưởng nhóm vận hành và tài sản có nguy cơ bị kiểm duyệt.
(2) tập quyền cũng là một điểm tốt vì nếu mạng lưới xảy ra vấn đề nhóm vận hành có thể Ctrl+Z để đưa mạng lưới trở về đúng quỹ đạo. Vụ hack Sui hoặc tấn công Hyperliquid mới đây là ví dụ, thích thì can thiệp thoải mái.
Ethereum thì chọn cách khác, phi tập trung, bảo mật, chống kiểm duyệt là lựa chọn không thể đánh đổi. Các tài sản trên đây gần như là bất khả xâm phạm, do vậy dòng tiền chính quy thường trú ẩn trên này nhiều hơn là các mạng khác, RWA từ các tổ chức là một ví dụ. Tiền càng to càng tìm kiếm nơi trú ẩn an toàn.
Nhưng điểm yếu của nó là khả năng mở rộng, khi đó Layer 2 là một giải pháp tốt nhất cho đến hiện tại. Hy sinh độ phi tập trung và một phần bảo mật để đổi lấy tốc độ. Xét về mặt bản chất Ethereum Layer 2 không hề thua kém so với các Layer 1 từ Sui, Hyper cho đến Sui. Thậm chí mức độ an toàn còn cao hơn do nó được thừa hưởng bảo mật từ Ethereum. Nếu để so sánh, các L1 kia chỉ nên so với nhóm Ethereum L2 mới cùng hạng cân trong triết lý thiết kế.
Còn #Bitcoin thì cái gì cũng tối thượng rồi, phi tập trung tối thượng, bảo mật tối thượng, mở rộng cũng tối thượng ‘kém’. Hiện tại Bitcoin không thể mở rộng theo dạng L2 giống Ethereum vì nó không có khả năng xử lý các logic phức tạp như verify proof, nên các L2 sẽ không thể thừa hưởng bảo mật. Bitcoin chỉ hoạt động như nơi lưu trữ các điểm checkpoint.
Nên cuối cùng, Layer 2 trên Ethereum thực sự là một lựa chọn tốt cho mạng lưới tốc độ cao.
Điểm yếu của Ethereum là nó đang bị phân mảnh mạnh và chưa thể chuyển chuỗi giá trị từ L2 về.
Thứ hai là Ethereum quá phức tạp, nên lỗ hổng tiềm năng trong quá trình phát triển nhiều, lỗ hổng nhiều thì nguy cơ bị hack nhiều. Vitalik đã thông báo kế hoạch đơn giản hoá L1 nhưng chưa biết lúc nào xong.
Quan trọng nhất là các builder trên Ethereum chu kỳ này có vẻ toàn mindset chính chuyên, không thích tạo trend, không theo chạy theo xu hướng nên thành ra đường giá $ETH trông rất phế, còn đường giá dài hạn sẽ phụ thuộc vào những thứ họ đang build và cũng không biết có thành công hay không. LOL.
