$ETH Sau một tháng triển khai Pectra – bản nâng cấp lớn nhất kể từ "The Merge" (2022) – Ethereum đã ghi nhận những thay đổi rõ rệt về khả năng mở rộng, chi phí giao dịch và áp lực lên validators.

1. Đột Phá Từ "Blob Scaling" (EIP-7691)

🔹 Blob là gì?

  • Là cấu trúc dữ liệu tạm thời giúp lưu trữ thông tin lớn trên lớp consensus, giảm tải cho layer chính.

  • Lợi ích:

    • Giảm phí giao dịch trên L2 (Base, Arbitrum, Optimism) xuống chỉ còn vài xu.

    • Tăng thông lượng xử lý (TPS) cho rollups.

📊 Hiệu quả thực tế:

  • Trước Pectra: Chi phí blob ~$16,000/ngày.

  • Sau Pectra: Giảm 99,99%, chỉ còn 0.004 cent/ngày (theo Galaxy Research).

  • Lượng blob sử dụng tăng 33%, đạt ~28,000 blob/ngày (Coin Metrics).

2. L2 Hưởng Lợi, Nhưng Validators Chịu Áp Lực

✅ Rollups (Base, Arbitrum, Optimism):

  • Giao dịch rẻ hơn, profit margin tăng.

  • Ví dụ: Base giảm phí xuống dưới 0.01 cent/giao dịch.

⚠ Thách thức với validators:

  • Xử lý nhiều dữ liệu hơn → Tăng chi phí phần cứng.

  • Validators nhỏ buộc phải hợp nhất vào nhóm lớn để tránh bị phạt (slashing).

  • Nguy cơ tập trung hóa: Nhưng theo Blockscout, điều này có thể phân quyền hóa về lâu dài.

3. Giá ETH Tăng Mạnh Sau Pectra

📈 Biến động giá:

  • Đầu tháng 5: ~$1,800.

  • Đỉnh tháng 5: ~$2,800.

  • Hiện tại (7/6): $2,510 (+27% 30 ngày).

🔍 Lý do:

  • Cải thiện scalability thu hút dòng tiền vào Ethereum và các L2.

  • Các dự án DeFi, NFT trên Ethereum hưởng lợi từ phí thấp.

4. Những Vấn Đề Còn Tồn Tại

🔸 Blob chưa được tận dụng tối đa:

  • Dù capacity tăng, rollups mới sử dụng ~50% (theo Galaxy).

  • Dự kiến sẽ tăng khi các L2 tối ưu hóa.

🔸 Rủi ro tập trung validator:

  • Cần theo dõi liệu các nhóm staking lớn (như Lido, Coinbase) có chiếm quá nhiều quyền lực không.

Triển Vọng Tương Lai

  • Ethereum tiếp tục lấn sân sang modular blockchain:

    • Lớp execution (EVM) + Lớp consensus (PoS) + Lớp data (blob) hoạt động độc lập.

  • Cạnh tranh với Solana, Avalanche:

    • ETH nhắm đến scalability, trong khi Solana tập trung vào tốc độ giao dịch.

Nhận định: Pectra đã thành công bước đầu trong việc giảm phí, nhưng bài toán phân quyền và cân bằng lợi ích giữa L2 và validators vẫn cần thời gian giải quyết.

(Nguồn: Decrypt, Galaxy Research, Coin Metrics)