Mempool Research xác nhận 51% giao dịch Bitcoin trong 12 tháng qua liên quan đến lưu trữ dữ liệu thông qua Runes và BRC20, vượt mặt tiền tệ truyền thống.
Orange Surf, phụ trách nghiên cứu và chiến lược tại Mempool Research, xác nhận hơn một nửa giao dịch trên mạng Bitcoin trong vòng 12 tháng qua có liên quan đến lưu trữ dữ liệu. Báo cáo UTXO Set Report cho thấy 51% số giao dịch bao gồm Runes và token BRC20, những thứ được một số người xem là “rác” trong mạng lưới, đánh dấu sự thay đổi lớn trong cách sử dụng blockchain BTC.
Cuộc tranh cãi xoay quanh đề xuất nâng cấp OP_RETURN nhằm gỡ bỏ các rào cản hạn chế sử dụng blockchain BTC cho lưu trữ dữ liệu đang trở lại tâm điểm tranh luận. Động thái này khiến cộng đồng tiếp tục đặt câu hỏi liệu Bitcoin nên được sử dụng như một mạng thanh toán tiền tệ hay một nền tảng lưu trữ dữ liệu không kiểm duyệt.
Báo cáo phân tích toàn bộ blockchain để xác định tỷ trọng giữa giao dịch tài chính truyền thống và giao dịch phi tài chính, cũng như mức độ thâm nhập của các giao dịch dạng mới như Inscription. Các giao thức như Runes được thiết kế để tạo NFT trên Bitcoin và BRC20 dành cho token có thể thay thế được chiếm tỷ trọng áp đảo. Đáng chú ý, con số thực tế có thể còn cao hơn vì báo cáo không tính các giao dịch hợp nhất hoặc chuyển nhượng giữa các địa chỉ chứa loại tài sản này.
Cộng đồng Bitcoin chia rẽ sâu sắc
Phát hiện này đã kích hoạt làn sóng tranh luận dữ dội trong cộng đồng Bitcoin, đặc biệt xoay quanh câu hỏi mạng BTC nên ưu tiên chức năng tiền tệ hay chấp nhận vai trò là nền tảng lưu trữ dữ liệu. Một số người ủng hộ lập luận rằng điều này khiến Bitcoin trở thành “kho lưu trữ chống kiểm duyệt mạnh nhất thế giới”, mang lại giá trị mới cho mạng lưới thông qua tính bất biến và khả năng lưu trữ dữ liệu vĩnh viễn.
Tuy nhiên, những người theo chủ nghĩa “Bitcoin là tiền” cho rằng xu hướng này làm lệch hướng mục tiêu ban đầu của Bitcoin – trở thành tiền tệ tin cậy (sound money). Họ lo ngại việc lạm dụng blockchain để lưu trữ dữ liệu sẽ làm tăng phí giao dịch và giảm hiệu quả của Bitcoin như một phương tiện thanh toán.
Orange Surf cảnh báo nếu đà sử dụng inscription tiếp tục duy trì phổ biến và bền vững, quy mô blockchain Bitcoin có thể đạt ngưỡng 1 terabyte vào tháng 9 năm 2026. Đây là mốc đáng lo ngại đối với khả năng đồng thuận và lưu trữ đầy đủ của các node không chuyên, có thể ảnh hưởng đến tính phi tập trung của mạng lưới Bitcoin trong dài hạn.
