Mỹ và Ukraina ký thỏa thuận khai thác khoáng sản chiến lược: Bước ngoặt kinh tế hay ván cờ địa chính trị?

Ngày 30/4/2025, Mỹ và Ukraina đã chính thức ký kết một thỏa thuận lịch sử về hợp tác khai thác khoáng sản chiến lược, bao gồm lithium, titan, uranium, dầu và khí đốt – những nguyên liệu then chốt cho công nghiệp quốc phòng, năng lượng tái tạo và công nghệ cao.

Theo thỏa thuận, hai nước sẽ thành lập Quỹ Đầu tư Tái thiết với tỷ lệ góp vốn 50/50. Ukraina giữ toàn quyền kiểm soát tài nguyên, trong khi Mỹ hỗ trợ tài chính và công nghệ. Đặc biệt, toàn bộ lợi nhuận trong 10 năm đầu sẽ được tái đầu tư vào hạ tầng và tái thiết kinh tế Ukraina – không đi kèm nghĩa vụ nợ.

Điểm đáng chú ý: các công ty Mỹ sẽ được ưu tiên tiếp cận khai thác, còn phía Ukraina sẽ đóng góp 50% doanh thu từ các dự án vào quỹ phát triển. Đây vừa là cơ hội phục hồi kinh tế, vừa là lá bài chiến lược để giảm phụ thuộc vào nguồn khoáng sản từ Trung Quốc và khẳng định cam kết hậu thuẫn của Mỹ trước mối đe dọa từ Nga.

Tuy nhiên, thỏa thuận này không thiếu thách thức: nhiều mỏ nằm ở vùng chiến sự miền Đông, hạ tầng khai thác bị tàn phá nặng nề, và dữ liệu địa chất còn hạn chế.

Liệu đây có phải là chìa khóa để Ukraina vươn lên từ đống tro tàn của chiến tranh, hay là đòn bẩy chiến lược của Mỹ trong cuộc chơi địa chính trị toàn cầu?