Nhân dịp sự kiện Write to Earn, mình chia sẻ vài góc
nhìn về tâm lý mà hầu hết trader đều từng trải qua.
Sau một thời gian trade, là người yêu thích Tâm lý học, mình coi trading như
hành trình để hiểu chính mình.
Bài viết có thể đúng, có thể sai — mong anh em góp ý và ủng hộ!
Bài 1: Tại sao bạn có thể gồng lỗ được rất sâu
1. Bộ não ghét thua hơn thích thắng
Có một nghịch lý trong trading:
Chúng ta có thể gồng lỗ hàng tuần, nhưng lại không giữ nổi lệnh lời
quá 1 ngày.
Annie Duke trong Quit gọi hiện tượng này là “loss
aversion” — ám ảnh mất mát.
Não người được lập trình để tránh nỗi đau hơn là tìm niềm vui.
Khi tài khoản đang lỗ, não không xem đó là “xác suất bình thường”, mà là mối
đe dọa thật sự.
Thay vì cắt lỗ để giảm thiệt hại, bạn lại cố “bảo vệ cái
tôi” bằng những lời tự an ủi:
“Giá sẽ hồi thôi.”
“Nó từng bật ở vùng này mà.”
“Chỉ cần đợi thêm chút nữa.”
Và thế là bạn tiếp tục gồng, không phải vì tin coin sẽ lên,
mà vì không chịu nổi cảm giác thừa nhận mình sai.
2. Paper loss vs. Real loss – vì sao bạn không muốn “hiện
thực hóa thua lỗ”
Trader nào cũng từng nói:
“Tôi chưa cắt thì vẫn chưa lỗ.”
Nghe vô lý, nhưng thật ra rất “con người”.
Paper loss (lỗ trên giấy) vẫn còn “hy vọng” — bạn có thể tự nhủ “biết
đâu nó quay lại”.
Còn khi cut loss, khoản lỗ trở thành real loss (lỗ thật), buộc bạn
phải đối diện với thực tế rằng mình sai.
Mark Douglas (Trading in the Zone) nói:
“Cắt lỗ nghĩa là bạn phải chấp nhận rủi ro đã trở thành hiện
thực — và phần lớn trader không sẵn sàng cho cảm giác đó.”
Thực ra, bạn sợ nỗi đau tâm lý hơn là sợ mất tiền.
Vì vậy, bạn chọn neo lại trong “lỗ trên giấy” — nơi ít đau hơn, ít thật hơn, và
tạm khiến bạn thấy mình vẫn kiểm soát được.
3. Khi gồng lỗ, bạn đang mua “hy vọng”
Mark Douglas từng nói:
“Trader không thua vì sai, họ thua vì không chấp nhận rằng
sai là một phần của trò chơi.”
Khi bạn gồng, bạn trả giá bằng thời gian và cơ hội để
giữ lấy cảm giác “hy vọng”.
Hy vọng rằng giá sẽ quay lại, rằng lệnh này chưa hẳn tệ, rằng mình chưa “ngu”.
Đó là một sự an ủi tâm lý, và đôi khi còn gây nghiện hơn cả cảm giác thắng
lệnh.
4. Sự kiên nhẫn sai chỗ
Trader giỏi kiên nhẫn khi chờ setup, còn trader mới lại
kiên nhẫn khi đang thua.
“Kiên nhẫn” chỉ tốt khi đi cùng với kỷ luật.
Còn kiên nhẫn trong một lệnh đang lỗ — thật ra chỉ là trì hoãn việc đối diện
sự thật.
Ví von dễ hiểu:
Bạn đang ngồi trên chiếc thuyền rò nước, và thay vì tát nước ra, bạn nói:
“Chờ thêm chút xem có tự kín lại không.”
#COAİUSDT #BASUSDT Tiếp theo:
Bài 2: “Tại sao bạn không thể giữ lệnh thắng lâu được”